تکنیک ها و تاکتیک های فوتبال در زمین بازی

ویژگی های هافبک دفاعی در فوتبال نوین چیست ؟

اولین بار استفاده از یک هافبک دفاعی مطلق ( CDM) با تغییری در آرایش 4-4-2 رواج یافت.

به گونه ای که شکل کلاسیک 4-4-2 به 4-1-2-1-2 (یا همان 4-4-2 لوزی) و 4-1-3-2 و...تغییر یافت و یونیت دفاعی جلوی خط دفاعی را به یک بازیکن سپردند.

این بازیکن CDM نام دارد و مهره کلیدی تیم در حالت انتقال از حمله به دفاع و برعکس محسوب میگردد.

امروز با ظهور سیستم 4-1-4-1 که با بهترین کیفیت توسط اسپانیا در جام ملت های اروپا ارائه گشت ، نگاه ها به سمت افزایش توانمندی های بازیکنان حاضر در این پست معطوف گشته است.

پاتریک ویرا ، کلود ماکلله ، مایکل اسین و...نمونه های مناسبی برای این پست در سالهای اخیر هستند که با قدرت بدنی بالا ، دوندگی بی امان ، جنگندگی و البته بازی سازی دقیق شان جلوه ویژه در تبدیل حالت تیم از دفاعی به حمله دارند.

در گذشته ، وظیفه یک هافکب دفاعی تخریب بازی حریف و رساندن آن به نزدیک ترین هافبک خودی بود ، این در حالی است که امروز با سیستم 4-1-4-1 تخریب بازی حریف و تصاحب مالکیت توپ در میانه میدان تنها یکی از وظایف یک CDM محسوب میشود و امر بازی سازی و طراحی حمله تیم هم در اولین مرحله دریافت توپ در میانه میدان به هافبک های دفاعی مطلق سپرده شده است.

فوتبال نوین در حال حاضر به سمت افزایش تخصص های یک بازیکن در پست های مختلف می رود تا به این وسیله بتواند امکان افزایش سرعت توپ وبازی را داشته باشد.

فوتبال دنیا در حالی به استفاده از یک هافبک دفاعی در جلوی خط دفاعی می اندیشد که بیشترتیم های لیگ برتر خودمان با افتخار از بهره گیری از سیستم 4-2-3-1 میگویند و مربیان خود را صاحب سبک و با دانش می نامند !

به راستی ، چند درصد از مربیان لیگ برتر ایران می دانند که 4-2-3-1 را فرانسه در جام جهانی 1998 توسط امه ژاکه به اوج رسانید و پس از آن این سیستم هرگز سیستم پایه اول دنیا نبوده است ؟

حمله

غیر از سر زدن و شوت کردن توپ یک مهاجم نیاز دارد یاد بگیرد که در زمان درست در موقعیت درست قرار داشته باشد. مهاجم باید پاسها را پیش بینی کند و در زمان درست به آن موقعیت برود تا حریفان را سر در گم کند.

جا گذاشتن حریف

یک بازیکن بزرگ فضایی را برای خود ایجاد می کند که بوسیله بازیکن حریف مراقبت نشود. برای انجام این کار تغییر جهت دادن مهم است یا وقتی مشغول دویدن هستید ناگهان بایستید این کار برای گیج کردن بازیکن حریف مفید است. یک زمان ممکن است که شما از چنگ بازیکن حریف بگریزید توپ باید قبل از اینکه حریف آن را بدست آورد به شما برسد. مهم است بخاطر داشته باشید یک بازیکن در 90 دقیقه به طور متوسط فقط 3دقیقه توپ را در اختیار دارد. پس کارهای زیادی می توان بدون توپ انجام داد. توپ را به یک طرف حرکت دهید و هنگامی که مدافع به همان جهت حرکت کرد توپ را از کنار آن عبور دهید. هنگامی که بازیکن حریف برای تکل کردن حرکت می کند چشمهایتان روی توپ حریف باشد.

سر زدن تهاجمی

در مقابل سرزن مدافع سرزن مهاجم سعی می کند که توپ را به درون گل وارد کند. شما باید برای سر زدن از پایین توپ محکم به آن ضربه بزنید این بدین معنی است که شما باید به بدن خود حالت ارتجاعی دهید تا بلندتر بپرید. سعی کنید که توپ را به نزدیکی خط دروازه بفرستید چون در این حال مهار کردن توپ بوسیله دروازه بانان مشکل تر خواهد بود. مانند سرزدن تدافعی همیشه پیشانی مورد استفاده قرار می گیرد و مهم این است که توپ را با اطمینان بزنید نه اینکه امیدوارانه فقط به هوا بپرید.

شوت زدن

چه بخواهید توپ را به بیرون محوطه جریمه بفرستید یا اینکه بخواهید شلیکی کنید که تور دروازه را پاره کند اگر شوت کردن بلد نباشید نمی توانید گل بزنید. یک شوت خوب ترکیبی از قدرت و دقت است. برای انجام این کار پای دیگر خود را نزدیک پای شوت کننده قرار دهید و از داخل پا استفاده کنید و توپ را از نیمه زیرین آن شوت کنید. برای کمک به حفظ تعادل دستهای خود را باز کنید.

سه ويژگي مهم مهاجم هدف

بررسی خصوصیات و ویژگیهای مهاجمان بلند قامت بلند زن در ایران کمتر به آن پرداخته شده.این نوع از مهاجمان همیشه در پست شماره 9 ودر نوک خط حمله قرار می گیرند و اصطلاحا به آنها مهاجم هدف می گویند.بازی در این مستلزم داشتن هوش بالا وتحرک فوق العاده است و در غیر اینصورت مهاجم هدف تبدیل به یک بازیکن خنثی و بی خطر درخط حمله می شود.بازیکنی که دراین پست بازی می کند به طور کلی باید سه ویژگی مهم داشته باشد.

1-جاگیری ودید: در فوتبال امروز مهاجمان برج موقعیت گل آنچنانی نصیبشان نمی شود ولی همیشه گل ساز خوبی هستند. مهاجمان برج حکم یک دیوار را برای هافبک های خود دارد و اگر دید و جایگیری خوبی داشته باشد می تواند به محض صاحب توپ شدن بازیکن کناری خود را صاحب توپ کند و یک ضلع مثلث هجومی تیم خود در باکس حریف باشد.نمونه این نوع مهاجمان تیری آنری و دیدیه دروگبا می باشند.
2- فیزیک بدنی مناسب: شرایط برای مهاجمان برج در جریان بازی به شکلی است که در بسیاری از لحظات بازی یک نگاه به بازیکن خودی دارد و یک نگاه به دروازه حریف در چنین شرایطی اصطلاحا بازیکن در حالت نیم تیغ قرار می گیردو اگر فیزیک مناسبی نداشته باشد در چرخش ها دچار مشکل می شود.

3-تحرک زیاد:این ویژگی بارز همه مهاجمان هدف واستاندارد خوب است.

آنها باید با استفاده از این ویژگی یک یا دو مدافع را به خود مشغول کنند تا مهاجم کناری از فضای به وجود آمده استفاده کند.

مهاجم نوک یا سانتر فوروارد

مهاجم نوک تمام کننده ی اعمال تهاجمی است. او باید گلزنی خوب باشد و استعداد هدف گیری دروازه و شم گلزنی داشته باشد.
یک مهاجم نوک خوب ضرورتا نباید زیاد بدود ، وظیفه ی اصلی او گمراه کردن مدافع جلو حریف و شوت زدن به دروازه است.
اما چند سالی است که این وظیفه ی اصلی تغییر کرده است. امروزه مهاجم نوک تکیه گاهی خوب برای بازیکنان دیگر است . او باید حرکت یک-دو با یار انجام دهد و پاس های کوتاه در محوطه ی جریمه رد و بدل کنند. مهاجم نوک همیشه باید در مرکز دفاع حریف جا بگیرد. او باید در بازی هوائی مهارت داشته باشد تا بتواند توپ را برای یار خود منحرف کند یا با انجام پرش شوت بزند.
مهاجم نوک نمی تواند راحت فعالیت کند، زیرا حریف آزادی او را بسیار محدود می کند. او غالبا گرفتار مدافع جلو یا مدافع آزاد حریف می شود. برای این که مهاجم نوک بتواند مفید باشد، باید حرکت و تقاضای توپ کرده و حریف را فریب دهد تا بتواند مشکل گشای تیم شود.
مهاجم نوک هرگز غفلت نمی کند. اگر هنگام مسابقه کم فروغ است، باید بیشتر برای تیم فعالیت کند و نمایش فردی را کنار بگذارد. زمانی که مهاجم نوک به سمت دروازه ی حریف پیش می رود، بعد از انجام شوتی ناموفق ، هرگز نباید مایوس شود زیرا با لجاجت و پشتکار می تواند آن را جبران کند. مهاجم نوک (مانند دروازه بان ) در کسب نتیجه تاثیر زیادی دارد.
از او نباید انتظار بازی گردانی تیم را داشت. اگر او در مسابقه ای گل بزند، وظیفه خود را انجام داده است.

مهاجمین کنار یا گوشها

مهاجمان کنار چپ و راست باید سرعت و تکنیک را با هم داشته باشند. بازیکنی که سریع می دود ، الزاما یک مهاجم کنار خوب نیست. موقعیت مهاجم کنار این اجازه را به تیم می دهد که محدوده ی بازی را وسعت دهد، اما او نباید خود را به منطقه خویش محدود کند. او باید با مهاجم نوک ارتباط برقرار کند تا دفاع حریف را دچار زحمت کنند و باید زیاد تقاضای توپ کند.
چنان چه مهاجم کنار وظیفه دفاع به عهده نداشته باشد، زمانی که صاحب توپ است می تواند مدافعین را دچار زحمت کند. فعالیت او کمک به جا به جائی تیم کرده ، و نیز می تواند موجب قطع توپ گردد.
وسعت دید مهاجم کنار بسیار کمتر از مهاجم نوک است. اگرچه مهاجم کنار به اندازه بازیکنان دیگر نمی رود، اما باید بسیار سریع و به طور متناوب بدود. فعالیت او در دور زدن حریف (دریبل ، فریبکاری ) با انجام یک سانتر نتیجه می دهد و او باید توپ را برای مهاجم نوک یا یاری که پیشروی کرده است بفرستد.
بسیار دیده می شود که مهاجم کنار با خالی کردن جای خود راه برای پیشروی مدافع کنار یا هافبک باز می کند.
این حرکات تهاجمی زمانی مفید هستند که مهاجم کنار و بازیکنان دیگر به خوبی یکدیگر را درک کنند. عکس العمل مهاجم کنار باید بسیار سریع باشد، و همواره برای شروع حرکتی سریع آماده باشد.

هافبک تهاجمی
در شیوه 2- 4 – 4 که تنها دو مهاجم و چهار هافبک شرکت دارند ، هافبک تهاجمی نامش مهاجم کنار کاذب است . او موقعیتی آزاد میان مهاجمان و هافبک ها دارد . هافبک تهاجمی نه تنها باید شرایط بدنی خوبی داشته باشد ، بلکه باید بازیکنی تکنیکی نیز باشد .
تقاضای توپ و بازی بدون توپ او را وادار می کند که شرایط بدنی عالی داشته باشد تا بتواند با تمام نیروی خود در حرکات تهاجمی شرکت کند.
هافبک دفاعی غالبا جای هافبک تهاجمی را می گیرد. همین بازیکن متناسب با سبک بازی تیم خود، بیشتر ماموریت دفاعی یا تهاجمی به عهده می گیرد. به طور کلی، یک هافبک تهاجمی دستیار کاپیتان تیم است.هنگام

حمله، هافبک تهاجمی در توپ رسانی به او ملحق شده و حرکت یک – دو انجام می دهند، یا از مهاجمین به منظور ایجاد خطر حمایت می کنند.
هافبک تهاجمی با دریبل های خود می تواند دفاع حریف را به هم ریخته و مهاجمین را در کارشان یاری کند. او بدون شک چند گانه ترین هافبک زمین است. او باید با حریف مقابله کند و حرکت تهاجمی او را مانع شود، نیز می تواند با کمک کاپیتان تیم ضد حمله را تدارک ببیند.

هافبک میانی (بازی گردان)
بهترین آرزوی جوانان دستیابی به این مقام است، زیرا بازیکنان محبوب آن ها غالبا پیراهن «فوتبال» هایی با شماره 10 دارند. نقش هافبک میانی متناسب با تاکتیک مورد نظر تیم فرق می کند. او باید مدیری برجسته باشد که سبک بازی را انتخاب و تحرک به تیم می دهد. او باید دیدی وسیع بر تمام نقاط زمین داشته باشد. بازی کوتاه او نشان دهنده صرف وقت و بازی بلند او به منظور سرعت دادن به بازی می باشد.
افسوس که فوتبال نوین به بازیگردان کمتر نیاز دارد. این نوع بازیکن هدف مدافعین حریف قرار می گیرد، زیرا مهره ای موثر برای حمله بوده و پیوند دهنده قسمت های مختلف تیم است. ام چه در زمین و چه در رختکن باید نفوذ زیادی در بازیکن داشته باشد.
بازی گردان تیم غالبا سخنگوی مربی در ترتیب و تدارک بازی است. وظیفه دفاعی او متنایب با اختیارات تیم فرق می کند ( البته این وظیفه نسبت به وظایف دیگر او اهمیت زیادی ندارد).
هافبک میانی وظیفه ی سنگینی بر دوش دارد. او باید روشن بینی و هوشیاری قابل ملاحظه ای در تحلیل بازی داشته باشد. او از راه دور، با توجه به شکاف دفاع حریف، بهتر از دیگران قادر به ارزیابی نقاط ضعف و فوت حریف است. تیم متناسب با قدرت دریبل زنی او کمابیش پیشروی خواهد کرد. بازی گردان تیم نباید سر به پایین بازی کند. اگر او زیاد وقت تلف کند، استعداد تهاجمی تیم خوب شکوفا نمی شود. هافبک میانی باید در کلیه مراحل بازی سازی شرکت کند.
حریف غالبا انتظار دارد که او را صاحب توپ ببیند، در این صورت تیم می تواند از هافبک تهاجمی به عنوان بازی گردان استفاده کند. جدا از موضوع بازیسازی ، این بازیکن شماره 10 غالبا زننده ی ضربات آزادی است که خود آن را به وجود آورده یا برای او ایجاد می کنند. او به جز دفاع منطقه ای، نقش دفاعی دیگری ندارد. یارگیری فردی خیلی زود در مورد او به اجرا در می آید و تا حد زیادی تحرک بدنیش را از او می گیرد تا نتواند تیم خود را هدایت کند.

هافبک دفاعی
با وجود این که موقعیت هافبک دفاعی جلوتر از مدافعین است، او یکی از ستون های اصلی دفاع می باشد. شرایط بدنی او باید عالی باشد، زیرا هافبک دفاعی یکی از بازیکنانی است که از همه بیشتر باید بدود.
وظیفه ی او در میانه ی زمین، جلوگیری از حمله ی حریف است و در این امر نباید سعی کند که تکنیک خود را نمایش دهد. نقش هافبک دفاعی متناسب با منطقه ای که بازی می کند لحظه به لحظه فرق می کند. هنگامی که او در دفاع است، مکمل مدافعین بوده یا مسئولیت دفاعی خویش را که از میانه ی زمین آغاز کرده است، ادامه می دهد. هنگامی که در وسط زمین است، یا کمک بازی گردان تیم با هافبک تهاجمی بازی دفاعی خود را رها می کند. هافبک دفاعی که مبارزی فوق العاده است، هرگز نباید غفلت کند. تیمی که دفاعی خوب دارد، ضرورتا باید هافبک دفاعی خوب هم داشته باشد.

مدافع کنار
نقش مدافعان کنار طی سال های اخیر تغییر کرده است . سابقا بازی آنها بیشتر منفی و حتی مخرب بوده است .
غیبت زیاد مهاجمان کنار جهت انجام حمله ، معمولا فضای گوش ها را خالی می گذارد . در این فضا ، هافبک ها و حتی مدافعان کنار باید توانائی های خود را برای مقابله با حریف شدیدا کنار بیندازند . مدافع کنار باید بازی با توپ و شرکت بیشتر در فوتبال جمعی تیم خود را یاد بگیرد . اما اصل را نباید فراموش کرد : اگر شما مدافع کنار هستید ، وظیفه اصلی شما دفاع است . مسئولیت دفاع در برابر تهاجم حریف در منطقه خودتان ( کنار ) بعهده شما است .
جا گیری و ویژگی های دفاعی شما به هنگام مقابله با حریفی که خوب دریبل می زند یا بسیار سریع است ، اهمیت زیادی دارد . هنگام مقابله با بازیکن دریبل زن ، حتی الامکان خود را به او نزدیک کنید تا مانع فعالیت آزادانه او بشوید . در مقابله با مهاجم سریع فاصله خود را از او بیشتر کنید .
ویژگی های تکنیکی این مهاجم سریع شاید به اندازه ای نباشد که شما را نگران کند . بنابراین ، وظیفه اصلی شما کنترل سرعت و مقابله با او است .
هدف یک مدافع کنار در زمین ایجاد مانع برای عبور مهاجمین است .
مدافع کنار هنگام جا گیری و قطع توپ باید سعی کند که مهاجمین را به سمت بیرون زمین بکشاند . هرگز در نزدیکی دروازه دریبل نزنید . وظیفه مدافع کنار در زمین می تواند پر کردن جای مدافع آزاد ( لیبرو ) در هنگام پیشروی ، یا حمایت از هافبک کنار باشد . در این دو حالت ، او جای خود را ترک کرده و جای مدافع آزاد یا هافبک را می گیرد .
نقش مدافع کنار ناخوشایند است ، زیرا مورد انتقاد تماشاچیان قرار می گیرد . مدافع کنار از دریبل زدن و پیشروی کردن نیز نباید غفلت کند ، اما وظیفه او بیشتر مربوط به امر دفاع از تیم در برابر حمله حریف است . مدافع کنار زمانی باید در حمله شرکت کند که فورا به وسیله مدافع آزاد یا هافبک پوشش داده شود . جاگیری شما همیشه باید متناسب با شرایط بازی باشد . اگر بازی در قسمت دیگر زمین جریان دارد ، دست به کمر نایستید ، بلکه باید در بازی شرکت کرده و تقاضای توپ کنید ، از فضای کنار زمین نیز به منظور افزایش تعداد بازیکنان در حمله استفاده کنید .

مدافع جلو
این مدافع در جلو مدافع آزاد بازی می کند . وظیفه او مشخص است : مراقبت از مهاجم نوک حریف . مدافع جلو باید مانع حرکت تهاجمی حریف شود . بازی با سر و تکنیک قطع توپ او برای پیشدستی کردن در رویاروئی ها ضروری است .
یک مدافع جلو خوب تا لحظه آخر مهاجم حریف را به ستوه می آورد .او همیشه باید در مسیر توپ قرار بگیرد ، و با آن مقابله کند . هنگامی که مدافع جلو کارش خاتمه می یابد ، تقریبا دیگر مداخله نمی کند ، مگر این که بازیکن تکنیکی خوبی باشد . او به محض این که در برابر مهاجم حریف صاحب توپ شد ، نباید با او به یک رویاروئی مستقیم دست بزند . اگر او می خواهد در توپ رسانی مفید باشد ، باید قانع باشد و توپ را فورا به یکی از یارانش واگذار کند . سپس او باید به جای خود برگردد و به وظیفه دفاعی خود بپردازد .

مدافع آزاد ( لیبرو )
او محور دفاع ، کار گردان امور دفاعی و مسدود کننده شکافهای دفاع است . مدافع آزاد که باید با تجربه باشد ، در جلو دروازه بان و پشت دفاع قرار می گیرد و وظیفه اش ایجاد تحرک در تیم و سبک بازی است .
مدافع آزاد در کار دفاع خود حریف مستقیم ندارد . او مسئولیت مهاجمی را بعده می گیرد که از مدافع کنار و مدافع جلو عبور کند . جاگیری مدافع آزاد مهم است ، او باید مانند دروازه بان و نیز متناسب با موقعیت بازی عمل کند .
دید مدافع آزاد باید عالی باشد ، زیرا حرکت دفاعی را به حرکت تهاجمی تبدیل می کند . هنگام پیشروی مدافع کنار ، او نباید جلو برود . اگر یکی از آن دو به مقابله با حریف می رود ، دیگری باید در جای خود بماند و از منطقه ای که با پیشروی مدافع خالی مانده است ، مراقبت کند . مدافع آزاد در سانترها و نیز ضربات ایستگاهی ، به دروازه بان در استقرار دفاع کمک می کند .
موقعیت مدافع آزاد حساس است . عمل پیشدستی او بر حریف مهم است ، زیرا می تواند راه مهاجم حریف را که می خواهد فرار کند سد کند ، یا مدافع خود را از خطری قریب الوقوع آگاه کند .
کلمه لیبرو در فوتبال نسبتا جدید است . سابقا، او مدافعی مانند دیگران بوده که بندرت در بازیسازی شرکت می کرد . او آخرین مدافعی بود که مانند دیواری بتنی در جای خود قرار می گرفت . اکنون وظیفه اش عوض شده است . در حال حاضر ، بسیار دیده می شود که از بازیکنی قدیمی به عنوان بازی گردان تیم استفاده می شود ، زیرا نقش لیبرو در مجموع نیاز به تکنیکی خوب دارد . موقعیت عقب تر او نسبت به بازیکنان دیگر کار دفاع و ویژگی های او را در توپرسانی تقویت می کند . لیبروئی مانند فرانتز بکن بائر آلمانی به کلیه بازیکنانی که شماره 5 دارند اعتبار داده است . برای او قطع یا تکل توپ مقدمه ای برای شروع تهاجم بود.